بیتکوین، از زمان راهاندازی در سال ۲۰۰۹ بهعنوان نوعی پول دیجیتال نسبتاً ناشناخته، راه طولانی را طی کرده است. این پروژه تا چندین سال برای عموم مردم چندان شناختهشده نبود و از سال ۲۰۱۳ شروع به جلب توجه کرد. بیتکوین بهسرعت به بزرگترین دارایی دیجیتال جهان تبدیل شد.
با اختراع بیتکوین، هزاران رمزارز دیگر با کاربردهای پیچیده، بازارهای مشتقه گسترده و ویژگیهای متنوع شکل گرفتند. توسعهدهندگان بیتکوین نیز به نوآوریهای خود ادامه دادهاند و یکی از بزرگترین بهروزرسانیها در سالهای اخیر، بیتکوین Ordinals است که در سال ۲۰۲۳ معرفی شد.
بیتکوین Ordinals چیست؟
Ordinals، پاسخ بیتکوین به دنیای NFTها (توکنهای غیرقابل تعویض)، روشی برای حکاکی دادهها بر روی یک ساتوشی (یکمیلیونیوم بیتکوین) به شکلی است که آن ساتوشی را از سایر ساتوشیها متمایز و غیرقابل تعویض میکند.
- چرا این موضوع اهمیت دارد؟
بیتکوین بهعنوان یک ارز دیجیتال قابل تعویض (fungible) طراحی شد؛ مانند دلار آمریکا که یک اسکناس با اسکناس دیگر تفاوتی ندارد. اما فناوری Ordinals به کاربران این امکان را میدهد که ساتوشیها را از یکدیگر متمایز کنند.
بهعنوان مثال، ممکن است یک کلکسیونر علاقهمند باشد ساتوشیای را بخرد که مربوط به یک لحظه تاریخی خاص در شبکه بیتکوین، مانند رویداد نصف شدن (Halving) باشد. - تأثیر Ordinals بر بیتکوین:
این ویژگی بیتکوین را به حوزه کلکسیونهای دیجیتال و NFTها وارد میکند. در سال ۲۰۲۱، بازار NFTها در شبکه اتریوم بیش از ۲۴ میلیارد دلار فروش داشت. Ordinals بیتکوین میتواند همان کاربرد را داشته باشد و از اعتبار بیتکوین بهعنوان قدیمیترین و محبوبترین رمزارز بهرهمند شود.
Ordinals چگونه کار میکنند؟
فناوری Ordinals به هر ساتوشی در یک بیتکوین، یک شماره شناسایی منحصربهفرد اختصاص میدهد. این ایده توسط توسعهدهنده بیتکوین، کیسی رودآرمور، در سال ۲۰۲۳ معرفی شد.
- نحوه کارکرد:
وقتی یک بیتکوین استخراج میشود، تمامی یک میلیون ساتوشی آن به ترتیب زمان ایجاد شمارهگذاری میشوند. این ساتوشیها میتوانند بهصورت جداگانه ردیابی شوند، حتی زمانی که از یک کیف پول به کیف پول دیگری منتقل شوند. - مزیت در مقایسه با NFTهای اتریوم:
برخلاف NFTهای اتریوم که گاهی نیاز به ذخیره متادادهها خارج از زنجیره دارند، دادههای مربوط به Ordinals کاملاً بر روی زنجیره بیتکوین ذخیره میشوند. این ویژگی با استفاده از بهروزرسانیهای SegWit و Taproot امکانپذیر شده و خطر از دست رفتن دادهها را کاهش میدهد.
خرید، فروش و معامله Ordinals بیتکوین
- نیاز به کیف پولهای سازگار با Taproot:
برای خرید Ordinals باید از کیف پولهایی استفاده کنید که از آدرسهای Taproot پشتیبانی میکنند. بیشتر کیف پولهای رایج بیتکوین مانند Trust Wallet و Blockchain.com از این ویژگی پشتیبانی نمیکنند. بهعنوان مثال، میتوانید از Sparrow Wallet استفاده کنید. - چگونگی خرید:
- کیف پول سازگار با Taproot را تنظیم کنید.
- به بازارهایی مانند Ordinals Market یا OpenOrdex مراجعه کنید.
- کیف پول خود را متصل کرده و Ordinal موردنظر را خریداری کنید یا برای آن پیشنهاد قیمت بدهید.
- معاملات همتا به همتا:
Ordinals را میتوانید بهصورت مستقیم نیز با سایر کاربران معامله کنید.
کاربردها و مثالهای دنیای واقعی
Ordinals بیتکوین میتوانند برای نمایندگی داراییهای دیجیتال یا دنیای واقعی، ایجاد کلکسیونهای تاریخی، یا حکاکی دادهها بر روی بلاکچین بهعنوان شکلی از هنر مقاوم در برابر سانسور یا حفظ تاریخ استفاده شوند.
- اصلیترین کاربرد:
در حال حاضر، بیشتر Ordinals برای نمایندگی آثار هنری مشابه NFTهای اتریوم استفاده میشوند. - بازار کوچک اما رو به رشد:
فروش Ordinals بیتکوین در مارس ۲۰۲۴ از مرز ۱۷۰ میلیون دلار عبور کرد.
چالشها و نقاط ضعف Ordinals بیتکوین
- کاهش جذابیت بازار NFTها:
ارزش NFTها در سالهای اخیر تا ۹۰٪ کاهش یافته است. اشباع بازار از آثار هنری بیکیفیت و تاکتیکهای تجاری مشکوک میتواند بر Ordinals نیز تأثیر منفی بگذارد. - تهدید حریم خصوصی:
با اختصاص دادههای شناسایی منحصربهفرد به هر ساتوشی، قابلیت ناشناسماندن و قابل تعویض بودن بیتکوین به خطر میافتد. - تأثیر بر قیمت بیتکوین:
اگر بازار Ordinals رشد چشمگیری داشته باشد، احتمالاً میتواند بر قیمت کلی بیتکوین و سلامت بازار تأثیر بگذارد.
نتیجهگیری: آینده Ordinals بیتکوین
فناوری Ordinals بهرغم چالشها، به گرمی از سوی بسیاری از علاقهمندان به رمزارزها پذیرفته شده است. این فناوری پتانسیل بالایی برای گسترش دارد و ممکن است بازار آن در ماهها و سالهای آینده رشد کند. Ordinals نشاندهنده قدمی تازه برای بیتکوین بهسمت دنیای NFTها و کلکسیونهای دیجیتال است، اما برای موفقیت، باید چالشهای مربوط به حفظ حریم خصوصی و پایداری بازار را حل کند.